راهنمای بازدید از موزه زمان تهران: تاریخ‌نگاری با عقربه‌ها

معرفی موزه زمان

موزه زمان تهران یکی از مکان‌های منحصر به فرد پایتخت است که به‌عنوان یک گنجینه تاریخی، شما را به دنیای ساعت‌ها و مفاهیم زمان می‌برد. این موزه با نمایش مجموعه‌ای بی‌نظیر از ساعت‌های قدیمی و دستگاه‌های زمان‌سنجی، تاریخ‌نگاری جذابی از تکامل فناوری و هنر ساعت‌سازی را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌آورد. اگرچه بیشتر افراد تهران را به‌عنوان شهری شلوغ و پرجنب‌وجوش می‌شناسند، اما موزه زمان این امکان را به شما می‌دهد که در میان ساعت‌های گوناگون، لحظاتی آرام و معنوی را تجربه کنید.

اگر علاقه‌مند به تاریخ‌نگاری و فرهنگ‌های گذشته باشید، بازدید از موزه زمان تهران می‌تواند همانند سفر به دوران‌های گذشته باشد. همچنین اگر قصد دارید از دیگر جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی تهران بازدید کنید، پیشنهاد می‌کنیم که نگاهی به تاریخچه باغ موزه قصر در تهران بیاندازید. این مجموعه تاریخی نیز مانند موزه زمان، گنجینه‌ای از تاریخ و فرهنگ ایرانی است که یادآور تغییرات اجتماعی و سیاسی در طول سال‌هاست.

موزه زمان کجاست؟

موزه زمان در پایتخت ایران، تهران و در منطقه زعفرانیه قرار دارد. این موزه به‌طور خاص در خیابان ولیعصر، خیابان زعفرانیه (شهید فلاحی)، نبش چهارراه پرزین بغدادی واقع شده است. آدرس دقیق موزه به شرح زیر است:

آدرس: تهران، خیابان ولیعصر، خیابان زعفرانیه (شهید فلاحی)، نبش چهارراه پرزین بغدادی، پلاک ۶

مسیر دسترسی به موزه زمان

موزه زمان تهران را می‌توان با استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی مانند مترو، بی‌آرتی یا با خودروی شخصی به راحتی دسترسی کرد.

• دسترسی با خودروی شخصی اگر قصد دارید با خودروی شخصی خود به موزه زمان بروید، کافی است قبل از رسیدن به میدان تجریش وارد خیابان زعفرانیه شوید. پس از رسیدن به چهارراه پرزین بغدادی، می‌توانید در نزدیکی موزه پارک کنید و وارد آن شوید.
  اگر از میدان تجریش به سمت موزه می‌آیید، کافی است وارد خیابان ولیعصر شوید و از طریق خیابان یکتا، به خیابان زعفرانیه برسید.
• دسترسی با مترو برای دسترسی به موزه زمان از طریق مترو، باید سوار خط یک مترو تهران شوید و در ایستگاه تجریش پیاده شوید. از این ایستگاه تا موزه زمان حدود ۲۰ دقیقه پیاده‌روی نیاز است. پس از رسیدن به میدان تجریش، مسیر کوتاهی را در خیابان ولیعصر طی کرده و وارد خیابان زعفرانیه خواهید شد. اگر تمایلی به پیاده‌روی ندارید، می‌توانید از تاکسی‌های میدان تجریش به سمت سه‌راه آصف استفاده کرده و در خیابان زعفرانیه پیاده شوید.
• دسترسی با بی‌آرتی برای دسترسی با بی‌آرتی، سوار خط ۷ (خط راه‌آهن به تجریش) شوید و پس از پل پارک وی در ایستگاه باغ فردوس خیابان ولیعصر پیاده شوید. سپس با حدود ۶ دقیقه پیاده‌روی، به موزه زمان خواهید رسید.

بهترین زمان بازدید از موزه زمان

موزه زمان در هر فصلی جذابیت خاص خود را دارد و بازدید از آن تجربه‌ای دلپذیر را به همراه می‌آورد. در زمستان، تماشای برف که روی عمارت و باغ اطراف آن نشسته، منظره‌ای چشم‌نواز خلق می‌کند. حتی با توجه به فضای بسته موزه، سرمای زمستان مشکلی برای بازدیدکنندگان ایجاد نمی‌کند. در فصل بهار، ترکیب شکوفه‌ها و ساختمان عمارت یک نمای زیبا و دل‌انگیز را به نمایش می‌گذارد که چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.

پاییز نیز زیبایی‌های خود را دارد؛ با رنگ‌های پاییزی که اطراف موزه را احاطه کرده و پس‌زمینه فیروزه‌ای نمای ساختمان موزه زمان، تصویری تماشایی و فوق‌العاده خلق می‌کند. گرمای تابستان ممکن است در برخی ساعات طاقت‌فرسا باشد، اما با سیستم‌های سرمایشی موجود در موزه، بازدیدکنندگان از راحتی کافی برخوردار خواهند بود.

ساعت کاری موزه زمان

موزه زمان همه روزه بجز ایام سوگواری از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب پذیرای بازدیدکنندگان است.

تاریخچه موزه زمان

موزه زمان در ابتدا به عنوان یک باغ تاریخی در دوران قاجار شکل گرفت. در آن زمان، ناصرالدین شاه در حال توسعه باغ‌های اطراف تهران بود و باغ تماشاگه زمان را در جشن ازدواج دخترش به عنوان هدیه‌ای به او و همسرش تقدیم کرد. پس از آن، این باغ به پسر ناصرالدین شاه رسید و سپس به فروش رفت و چندین صاحب مختلف پیدا کرد. هنگامی که باغ به دست میرزا مهدی خان منصور رسید، بنایی با اسکلت چوبی از خشت و گل در آن احداث شد.

در سال ۱۳۴۶، حسین خداداد، بازرگان و صنعتگر ایرانی، این باغ را خریداری کرد. پس از مستحکم کردن عمارت قدیمی، او مهندس ابتکار را به عنوان مشاور منصوب کرد و طبقه دوم و ایوان جدیدی به بنا اضافه نمود. تلاش‌های حسین خداداد در طول ۱۲ سال منجر به خلق مجموعه‌ای از هنرهای گچ‌بری، آجرکاری، کاشی‌کاری، سنگ‌کاری، مقرنس‌کاری و گره‌چینی با تلفیق سبک‌های ایرانی و اروپایی شد که توسط هنرمندان برجسته ایرانی اجرا گردید.

حسین خداداد به همراه خانواده‌اش تنها مدت کوتاهی (حدود یک سال) در این خانه زندگی کرد و قبل از وقوع انقلاب اسلامی از ایران خارج شد. پس از انقلاب، عمارت تماشاگه زمان مصادره و به بنیاد مستضعفان واگذار شد. این بنا پس از چندین مرحله مرمت و بازسازی، در سال ۱۳۷۸ به عنوان موزه زمان افتتاح شد. در سال ۱۳۸۲، عمارت تماشاگه زمان به شماره ۱۰۸۶۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردید.

معماری موزه زمان

عمارت حسین خداداد نمونه‌ای برجسته از هنر و معماری ایرانی است که تلفیق بی‌نظیری از سبک‌های ایرانی و فرنگی را به نمایش می‌گذارد. این بنا با ۷۰۰ مترمربع زیربنا در محوطه‌ای به مساحت ۵۰۰۰ مترمربع قرار دارد و هر گوشه آن نمایشی از زیبایی‌های معماری ایرانی است.

نمای بیرونی عمارت با ترکیب سبک‌های قاجاری و مدرن، جلوه‌ای خاص دارد. سردرها و اطراف درها با نقوش اسلیمی و گل و گیاه‌های مختلف همچون رز، مینا و چدن‌های تزئینی مزین شده است. گچ‌بری‌های شگفت‌انگیزی در سقف‌های طبقه پایین و ستون‌ها وجود دارد که بر روی آینه‌ها نقش‌مایه‌های چشم‌نوازی را به نمایش می‌گذارد.

اتاق اصفهانی‌ها یکی از نقاط برجسته بنا است که گچ‌بری‌های خاص آن توسط برادران روحانی به شیوه مشبک و تشعیر اجرا شده است. این گچ‌بری‌ها با دقت و هنرمندی، دیوارهای این اتاق را پوشانده و رنگ‌آمیزی‌های دقیق و ماهرانه توسط نقاشان ایرانی انجام شده است.

در یکی از اتاق‌های طبقه بالا، در داخل محراب، نقاشی مینیاتوری با موضوع شکارگاه به دست حاج رضا نقاش و حاج جواد نقاش کشیده شده است که به‌خوبی مهارت هنری ایرانی را به تصویر می‌کشد.

علاوه بر گچ‌بری‌ها، هنر گره‌ چینی چوبی نیز بر درها و پنجره‌ها خود را به نمایش گذاشته است و آجرکاری‌ها و مقرنس‌کاری‌های منحصربه‌فردی نیز در دیوارهای اطراف عمارت به چشم می‌خورد.

بخش‌های مختلف موزه زمان

موزه زمان یک مجموعه چندوجهی است که هر بخش آن ویژگی‌های خاص خود را دارد و بازدیدکنندگان را با تاریخ، هنر و فرهنگ ایران آشنا می‌کند. در اینجا به معرفی بخش‌های مختلف این موزه می‌پردازیم:

طبقه اول عمارت

ورود به عمارت از یک راهرو و هال ورودی آغاز می‌شود که به یک سالن بزرگ، اتاق کوچک و اتاقی دیگر در ضلع غربی عمارت به نام اتاق اصفهانی‌ها متصل است. این اتاق به دلیل تزئینات پرکار و شباهت آن به اتاق موزیک عمارت عالی‌قاپو در اصفهان به این نام شهرت دارد.

تابلوی زیبای “آفرینش” در این اتاق به نمایش گذاشته شده است. سالن اصلی طبقه اول دارای سقف و ستون‌های گچ‌بری شده است که در تزئینات سقف آن از طلا و مس استفاده شده است. همچنین، گره‌چینی‌های دقیق بر در و پنجره‌ها نیز توجه هر بیننده‌ای را جلب می‌کند.

در ضلع شمالی هال ورودی، پلکانی قرار دارد که بازدیدکنندگان را به طبقه دوم عمارت هدایت می‌کند.

طبقه دوم عمارت

طبقه دوم عمارت موزه زمان شامل یک اتاق بزرگ و تعدادی اتاق تودرتو است. در زمان اقامت حسین خداداد در این عمارت، اتاق خواب وی در این طبقه قرار داشت. پلان کلی ساختمان مستطیل شکل بوده و کشیدگی شرقی-غربی دارد. ایوان‌هایی در دو سمت شرقی و غربی این طبقه قرار دارند. در طبقه دوم، معمولاً نمایشگاه‌های هنری برگزار می‌شود که فرصت مناسبی برای بازدید از آثار هنری مختلف فراهم می‌آورد.

محوطه موزه زمان

محوطه باغ موزه زمان زعفرانیه پیش‌تر بخشی از باغ‌های فردوس بوده و آب آن از طریق یک رشته قنات تأمین می‌شده است که امروزه جایگزین آن با چاه آبیاری صورت می‌گیرد. نهر داخل محوطه بر روی شیب طبیعی زمین از شمال به جنوب جریان دارد.

در نمای جنوبی عمارت، استخری سنگی با آب‌نما و دو سر شیر سنگی در دو طرف آن قرار دارد. این استخر با پلکانی سنگی به باغ متصل می‌شود. در غرب باغ، استخری وجود داشته که اکنون به گلخانه تبدیل شده است. همچنین در محوطه باغ، مجموعه‌ای از آثار زمان‌سنجی قدیمی به نمایش گذاشته شده است.

کافه موزه زمان

در بخشی از فضای داخلی محوطه موزه، کافه‌ای قرار دارد که می‌توانید پس از بازدید از موزه، در آنجا استراحت کنید و از منظره زیبای باغ لذت ببرید. توجه داشته باشید که این کافه در برخی اوقات ممکن است بسته باشد، بنابراین بهتر است قبل از مراجعه از طریق تماس با موزه از وضعیت آن اطلاع پیدا کنید.

امکانات رفاهی موزه زمان

در موزه زمان امکانات رفاهی مختلفی برای بازدیدکنندگان فراهم شده است. این امکانات شامل گالری، آمفی‌تئاتر، نگارخانه، نمازخانه، آب آشامیدنی و سرویس بهداشتی است. این موارد به راحتی بازدیدکنندگان کمک می‌کند تا تجربه‌ای راحت و دلپذیر از موزه زمان داشته باشند.

آثار نگهداری‌شده در موزه زمان

موزه زمان مجموعه‌ای غنی از آثار تاریخی و ابزارهای زمان‌سنجی را در معرض نمایش گذاشته است. این آثار شامل ساعت‌های مختلف از دوره‌های زمانی مختلف هستند که در دو بخش محوطه بیرونی و داخل ساختمان موزه به نمایش گذاشته شده‌اند.

دیدنی‌های محوطه موزه زمان

• ساعت آبی: این ساعت یک ظرف درجه‌بندی شده است که با جریان قطره‌ای آب از سوراخ انتهای آن، زمان سپری‌شده را نشان می‌داد.
• ساعت طنابی: این ساعت از طناب‌هایی با گره‌های مساوی ساخته می‌شده که با سوختن طناب‌ها و کاهش گره‌ها، زمان را نشان می‌داد.
• ساعت آفتابی: ساعت آفتابی با استفاده از سایه یک شاخص چوبی، زمان را مشخص می‌کرد. این ساعت برای اولین بار ۵۵۰۰ سال پیش اختراع شد.
• ساعت روغنی: این ساعت دارای یک مخزن مدرج بوده که با ریختن روغن خاص در آن و روشن کردن فیتیله، زمان را مشخص می‌کرد.
• ساعت آبی مکانیکی: این نوع ساعت از دو مخزن آب استفاده می‌کرد که در آن آب از مخزن بالایی به پایین می‌ریخت و موجب حرکت چرخ‌دنده‌ها و عقربه‌ها می‌شد.
• ساعت شنی: ساعت شنی از دو مخزن شنی استفاده می‌کرد که با ریختن شن از مخزن بالایی به پایین، زمان را مشخص می‌کردند.
• قایق اژدها: ساعت چینی که شکل آن به قایق شباهت دارد و با سوختن شمع و افتادن وزنه‌ها به داخل ظرف فلزی صدای دنگ می‌دهد تا زمان را نشان دهد.
• ساعت شمعی: ساعت شمعی از درجه‌بندی‌های روی بدنه شمع برای نشان دادن زمان استفاده می‌کرد.

دیدنی‌های داخل عمارت موزه زمان

وقتی وارد عمارت موزه تماشاگه زمان می‌شوید، اولین چیزی که به چشم می‌آید، مجموعه‌ای از زمان‌سنج‌ها از دوره‌های مختلف تاریخ است. در لابی طبقه همکف، ساعت‌های دیواری فلزی و چوبی مربوط به قرن‌های ۱۸ تا ۲۰ میلادی، ساعت‌های ایستاده، مکانیکی وزنه‌ای، ساعت‌های ابتدایی، بارومتر و ساعت‌های قابل حمل مانند ساعت‌های جیبی و مچی به نمایش گذاشته شده‌اند.

در طبقه همکف، شما می‌توانید ساعت‌های اروپایی زیبایی از سده‌های ۱۷ تا ۲۰ میلادی را مشاهده کنید. این ساعت‌ها، به‌ویژه ساعت‌های تزیینی که الهام‌گرفته از تندیس‌های اساطیر یونانی و تلفیقی از هنرهای میناکاری و معرق هستند، از آثار نفیس و برجسته این بخش به شمار می‌آیند. یکی از آثار شاخص در این سالن، ساعت قورخانه ناصری است.

بخش‌های مختلف طبقه اول

در طبقه اول عمارت، می‌توانید اتاق‌هایی را مشاهده کنید که هرکدام آثار مختلفی را در معرض نمایش گذاشته‌اند:

• اتاق ساعت‌های شماطه‌دار: شامل انواع ساعت‌های جیبی و آثار هوشنگ فروتن که از قطعات ساعت ساخته شده است.
• اتاق اسناد تاریخی و تقویم: در این بخش، تقویم‌های کهنی مانند اسطرلاب صدساله و سکه‌های قدیمی به نمایش گذاشته شده‌اند.
• اتاق ساعت‌های مچی: این اتاق شامل انواع ساعت‌های مچی سوئیسی و سنگ‌هایی از دوره‌های مختلف زمین‌شناسی است.
• اتاق ساعت‌های قاجار: ساعت‌های آفتابی، سفری ناصرالدین شاه و ساعت‌های جیبی از این دوره به نمایش گذاشته شده‌اند.
• اتاق مشاهیر: در این اتاق زندگینامه و ساعت‌های افراد مشهور مانند هوشنگ مرادی کرمانی و پروفسور حسابی قابل مشاهده است.

مجموعه‌های گوناگون در موزه زمان نمایشی از پیشرفت‌های بشری در اندازه‌گیری زمان را در دوره‌های مختلف تاریخ به نمایش می‌گذارند.

جاهای دیدنی نزدیک موزه زمان

موزه زمان در زعفرانیه تهران واقع شده است و در اطراف آن مجموعه‌ای از جاهای دیدنی جذاب قرار دارند که بازدید از آن‌ها می‌تواند تجربه‌ی سفر شما را تکمیل کند. در ادامه، مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری نزدیک به موزه تماشاگه زمان معرفی شده‌اند:

باغ فردوس

باغ فردوس، با فاصله ۵۰۰ متر از موزه زمان، یکی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی تهران است که نباید آن را از دست داد. این باغ در دوران قاجار جزو یک مجموعه بزرگ‌تر بود که امروز با عمارت زیبای “گوش‌فیل” شناخته می‌شود. از سال ۱۳۷۱ این عمارت به موزه سینما تبدیل شده است. علاوه بر این، در باغ فردوس سه سینما، یک کتاب‌فروشی، دو کافه و فروشگاه‌های صنایع‌دستی وجود دارد. باغ فردوس تنها ۸ دقیقه پیاده‌روی از موزه زمان فاصله دارد.

بازار تجریش

بازار تجریش با تاریخ بیش از ۱۰۰ سال، یکی از بازارهای قدیمی و پرجنب‌وجوش تهران است که در کنار میدان تجریش قرار دارد و تنها ۱.۲ کیلومتر از موزه زمان فاصله دارد. گشت‌وگذار در بازار تجریش به ویژه برای خرید خوراکی‌ها، صنایع دستی و سوغاتی‌های محلی تجربه‌ای فراموش‌نشدنی است.

کاخ موزه سعدآباد

کاخ موزه سعدآباد بزرگ‌ترین باغ و مجموعه تاریخی تهران است که قدمت آن به دوران قاجار باز می‌گردد. این مجموعه شامل ۱۸ کاخ است که برخی از آن‌ها به‌عنوان موزه مورد استفاده قرار می‌گیرند. فاصله کاخ موزه سعدآباد از موزه زمان تنها ۱.۵ کیلومتر است. پیشنهاد می‌شود زمانی که وقت کافی دارید، از این مجموعه بازدید کنید و از مکان‌های تاریخی و باغ‌های آن لذت ببرید.

امامزاده صالح

امامزاده صالح یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین بناهای مذهبی تهران است که در نزدیکی میدان تجریش قرار دارد. این امامزاده با معماری زیبا و فیروزه‌ای رنگ خود، میزبان زیارت‌کنندگان است. امامزاده صالح، که فرزند امام موسی کاظم (ع) و برادر امام رضا (ع) بوده است، در همین مکان به شهادت رسید. این مکان مذهبی تنها ۱.۲ کیلومتر از موزه زمان فاصله دارد و می‌توانید در کنار بازدید از موزه، به زیارت آن نیز بروید.

جمع بندی

موزه زمان تهران یا تماشاگه زمان یکی از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی بی‌نظیر پایتخت است که بازدید از آن تجربه‌ای غنی از تاریخ، هنر و معماری ایرانی را به همراه دارد. با قدم زدن در این عمارت زیبا و باغ‌های اطراف آن، می‌توانید با انواع ساعت‌های قدیمی و روش‌های مختلف سنجش زمان آشنا شوید و از تماشای هنرهای گچ‌بری، آجرکاری و گره‌چینی‌های منحصربه‌فرد لذت ببرید.

این موزه که در منطقه زعفرانیه تهران واقع شده، نه‌تنها یک مقصد فرهنگی جذاب است، بلکه نزدیکی‌اش به جاهای دیدنی دیگر مانند باغ فردوس، بازار تجریش و کاخ سعدآباد، امکان برنامه‌ریزی برای یک روز گردشگری پر از تاریخ و فرهنگ را فراهم می‌کند.

اگر قصد دارید سفرهای خارجی خود را برنامه‌ریزی کنید، می‌توانید به ویزای شینگن فکر کنید. ویزای شینگن به شما امکان می‌دهد که به راحتی به کشورهای عضو این منطقه سفر کنید و از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی متعدد دیگر، مشابه موزه زمان تهران، دیدن کنید. از بازدید از موزه‌های بی‌نظیر در پاریس، رم و آمستردام گرفته تا کاخ‌های تاریخی در وین و برلین، ویزای شینگن شما را به تجربه‌های بیشتری از تاریخ و فرهنگ جهانی هدایت می‌کند. پس اگر علاقه‌مند به کشف جاذبه‌های تاریخی بیشتر هستید، برنامه‌ریزی برای گرفتن ویزای شینگن می‌تواند گامی عالی باشد.